Εγνατία Οδός και νέες συνθήκες
Πριν από μερικές εβδομάδες παραδόθηκε στην κυκλοφορία το τμήμα της Εγνατία οδού που συνδέει τον Πολύμηλο με την Βέροια. Πρόκειται για ένα τμήμα της εθνικής οδού Κοζάνης-Θεσσαλονίκης που δίνει ανακούφιση σε κάθε κάτοικο της ευρύτερης περιοχής της Κοζάνη αφού η παλαιά διαδρομή που έπρεπε να χρησιμοποιήσει κανείς προκαλούσε πολλές δυσκολίες με αυξημένη επικινδυνότητα τόσο ως προς το οδόστρωμα όσο και ως προς την συμπεριφορά και την κόπωση των οδηγών. Η ίδια, όμως, αυτή διευκόλυνση προκαλεί σε κάποιες κατηγορίες ελεύθερων επαγγελματιών προβληματισμό και ανησυχία ως προς τις νέες προοπτικές και απειλές που ξεπροβάλλουν.
Είναι αναμφισβήτητο ότι η ευκολία προσέγγισης της πόλης της Θεσσαλονίκης προσδίδει νέες δυνατότητες τόσο στους εμπόρους όσο και στους καταναλωτές. Για την ώρα, λόγω μιας παρωχημένης επιχειρηματικής αντίληψης και μιας αγκίστρωσης και ταύτισης της συμπεριφοράς του τοπικού καταναλωτή με το περιορισμένο των επιλογών, οι έμποροι ανησυχούν ότι η τοπική αγορά θα ατονήσει και η επιβίωσή τους θα πληχθεί σε βαθμό απειλής της ίδιας της βιωσιμότητάς τους.
Έχουν δίκιο οι έμποροι όταν ανησυχούν για αυτή την εξέλιξη. Όμως, η κατάσταση αυτή δεν θα διαρκέσει για μεγάλο χρονικό διάστημα και αυτό επειδή η διέξοδος και η ισορροπία βρίσκεται στην συμπεριφορά του δεύτερου παράγοντα: του καταναλωτή. Εκείνο που έχει καλλιεργηθεί μέχρι σήμερα βασίζεται, κυρίως, στην απομόνωση ή, καλύτερα, στην δυσκολία προσέγγισης μεγαλύτερης αγοράς, όπως της Θεσσαλονίκης. Οι καταναλωτές, κάτω από αυτές τις συνθήκες, οδηγούνταν στην τοπική αγορά και ικανοποιούσε τις ανάγκες του με την υπάρχουσα προσφορά προϊόντων ή, για τους πιο μεθοδικούς, ανέβαλε τις αγορές και οργάνωνε ένα ταξίδι, για παράδειγμα, μια φορά τον μήνα στην Θεσσαλονίκη όπου και επισκεπτόταν την εκεί αγορά. Η ίδια αυτή συμπεριφορά οδήγησε στους εμπόρους να πιστέψουν ότι ο καταναλωτής της τοπικής αγοράς θα επιλέξει, τελικά, ότι του προσφερθεί, σχεδόν σε οποιαδήποτε τιμή και περιθώριο κέρδους. Ήταν, δηλαδή, μια αγορά όπου τους κανόνες της συμπεριφοράς του τελικού αγοραστή καθόρισαν, κυρίως, οι έμποροι.
Τώρα η κατάσταση έχει αντιστραφεί. Οι επιλογές του καταναλωτή έχουν αυξηθεί, η δύναμή του, επομένως, έχει μεγεθυνθεί και αυτός είναι που, κυριολεκτικά, επιβάλει τα προϊόντα και το επίπεδο ποιότητας που προσφέρονται στην τοπική αγορά, μέσω των επιλογών του. Και, φυσικά, το χρήμα που διαθέτει και καταβάλει έχει πολλαπλάσια αξία προκαλώντας, παράλληλα, μια εκβιαστική μεταστροφή της επιχειρηματικής αντίληψης των εμπόρων και, γενικότερα, των επιχειρηματιών.
Τα πιο πάνω χαρακτηριστικά, αναλόγως από ποια πλευρά αναλύονται και προσεγγίζονται, μπορούν, παράλληλα, να αποτελέσουν αρνητικές παράμετροι. Θα υπάρξει μια χρονική περίοδος όπου πολλές επιχειρήσεις θα νιώσουν οικονομική πίεση από την πιο πάνω κατάσταση. Πρόκειται για μια περίοδο προσαρμογής και, τελικά, μια νέα περίοδος ανάκαμψης θα έρθει και ανήκει σ’ εκείνους τους εμπόρους που θα νιώσουν άνετα στις νέες συνθήκες και θα τις εκμεταλλευτούν: η μείωση της απόστασης μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένα έξοδα αποστολής και σε μεγαλύτερη συνέπεια παράδοσης, η ευκολία πρόσβασης μπορεί να αυξήσει τις δυνατότητες εργασίας αφού η Κοζάνη, πλέον, έχει γίνει, πρακτικά, μια «γειτονιά» της Θεσσαλονίκης στο μοντέλο των μεγαλουπόλεων, πολλές μεγάλες εταιρίες μπορούν πιο εύκολα να αναπτύξουν το δίκτυο πωλήσεών τους και την γκάμα των προσφερόμενων προϊόντων τους, η εκπαίδευση σε επίπεδο σεμιναρίων και συνεδρίων λαμβάνει διαφορετικές δυνατότητες, η περιοχή μπορεί να εκμεταλλευτεί το γεωγραφικό χαρακτηριστικό της θέσης της στην εμπορική οδό Ηγουμενίτσας-Θεσσαλονίκης, η Κοζάνη μπορεί να αποτελέσει ενδιάμεσο σημείο ανάπαυλας και φιλοξενίας τουριστών προς την περιοχή των Γρεβενών, του Μετσόβου, του χιονοδρομικού κέντρου της Βασιλίτσας.
Αυτά είναι μερικά από τα νέα ανοίγματα που συνοδεύουν την παράδοση της Εγνατίας οδού στην κυκλοφορία. Είναι σίγουρο ότι, μετά από μια έντονη περίοδο προσαρμογής και αφομοίωσης των νέων παραμέτρων, οι δυνατότητες που προκύπτουν αποτελούν, σε τελική ανάλυση, νέα εκκίνηση για την τοπική αγορά και την οικονομία, όπως έχει συμβεί σε ανάλογες περιπτώσεις στο παρελθόν.