Σκέψεις με αφορμή την ανταλλαγή απόψεων αναγνωστών της σελίδας kozan.gr
…ή Πώς το «so what» των «wannabe professional πολιτικών» μπορεί να γίνει «big issue» για μια ολόκληρη χώρα και γενιά
Τις τελευταίες ημέρες παρακολουθώ τη δημόσια ανταλλαγή απόψεων μεταξύ του κ. Κοσμίδη (διαβάστε εδώ) και του κ. Μιχαηλίδη (διαβάστε εδώ) σχετικά με κάποια ενδιαφέροντα θέματα που αγγίζουν, κατα βάση, μερικές «αυταπόδεικτες» παραδοχές σε κοινωνικό και ατομικό επίπεδο. Από την αρχή θα ήθελα να επισημάνω ότι δε γνωρίζω προσωπικά κανέναν από τους δυο κυρίους, ούτε έχω πρόθεση να ερμηνεύσω, να αντιπαρατεθώ ή να πάρω το μέρους κάποιου αλλά στόχος μου είναι να περιγράψω πώς μερικές φαινομενικά ασύνδετες πτυχές επηρεάζουν τη στάση μας απέναντι στη ζωή και, όταν πρόκειται για πολιτικούς, απέναντι στην κοινωνία και τα κράτη.
Τις τελευταίες ημέρες παρακολουθώ τη δημόσια ανταλλαγή απόψεων μεταξύ του κ. Κοσμίδη και του κ. Μιχαηλίδη σχετικά με κάποια ενδιαφέροντα θέματα που αγγίζουν, κατα βάση, μερικές «αυταπόδεικτες» παραδοχές σε κοινωνικό και ατομικό επίπεδο. Από την αρχή θα ήθελα να επισημάνω ότι δε γνωρίζω προσωπικά κανέναν από τους δυο κυρίους, ούτε έχω πρόθεση να ερμηνεύσω, να αντιπαρατεθώ ή να πάρω το μέρους κάποιου αλλά στόχος μου είναι να περιγράψω πώς μερικές φαινομενικά ασύνδετες πτυχές επηρεάζουν τη στάση μας απέναντι στη ζωή και, όταν πρόκειται για πολιτικούς, απέναντι στην κοινωνία και τα κράτη.
Υπάρχει, γενικότερα, μια παρανόηση ανάμεσα στη σχέση ηλικίας και εμπειρίας. Πολλοί θεωρούν ότι, επειδή κάποιος βρίσκεται σε κάποια ηλικία ή επειδή έχει ζήσει κάποια έντονα γεγονότα, μπορεί, αυτόματα, να προσφέρει χρήσιμες απόψεις. Φαίνεται ότι, διαρκώς, ξεχνάμε μια τρίτη παράμετρο στη σχέση αυτή: τις συνθήκες. Οι εμπειρίες αυτές είναι χρήσιμες όταν προσφέρονται και αναφερονται σε όμοιες ή ανάλογες συνθήκες με αυτές κάτω από τις οποίες αποκτήθηκαν. Δηλαδή δεν υπάρχει εμπειρία one-size-fits-all. Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι ένας τσαγκάρης μπορεί να προσφέρει «χρήσιμες εμπειρίες» σε ένα σχεδιαστή παπουτσιών στα γραφεία της Nike πέρα από μια γενικότερη αίσθηση συμπαράστασης, νοσταλγίας και συναδελφικότητας. Επίσης, στην αποκρυστάλλωση αυτής της «πρακτικής γνώσης», σημαντικό ρόλο παίζει και η εκάστοτε προσωπικότητα, τα απωθημένα, η αίσθηση της επιτυχίας, η ψυχική ηρεμία, οι πνευματικές αναζητήσεις, η αντίληψη για το νόημα της ζωής, η ικανότητα κάποιου να μπορεί να προβάλει, νοητικά, τις γνώσεις αυτές σε διαφορετικές συνθήκες. Για παράδειγμα, ένας τσαγκάρης που έφτιαχνε τα παλιά χρόνια παπούτσια για πλούσιες κυρίες έχει πολύ διαφορετικές απόψεις σε σχέση με κάποιον συνάδελφό του που διόρθωνε παπούτσια πλανόδιων πωλητών.
Όταν κανείς λάβει υπόψη του την παράμετρο αυτή τότε μπορεί να διαπιστώσει και τα όρια της σημαντικότητας της ηλικίας. Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες αποκτήθηκαν οι εμπειρίες μπορούν να αναιρέσουν την αξία της ηλικίας. Είναι βέβαιο ότι ο 25χρονος που ανέβηκε στο Έβερεστ μπορεί να προσφέρει πολύτιμη εμπειρία για τί θα πρέπει να γίνει ώστε να ανεβούμε στο Έβερεστ αλλά ο γηραιός κ. Γλέζος ή ο κ. Θεοδωράκης, ίσως, να προσφέρουν καταστροφικές συμβουλές για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, παρόλο που αποτελούν σημαντικές ιστορικές «συντροφιές», όπως γράφει σε κάποιο σημείο ο κ. Μηχαηλίδης.
Ας δούμε πώς όλα αυτά συνδέονται με τη συζήτηση για τον κ. Παπακωνσταντίνου και τον κ. Παπαϊορδανίδη. Να σημειώσω ότι, επίσης, δε γνωρίζω κανέναν από τους δυο προσωπικά. Μπορεί σε ατομικό επίπεδο να είναι θαυμάσιοι άνθρωποι και οικογενειάρχες. Ο υποψήφιος, όμως, στην πολιτική δεν καταθέτει βιογραφικό για προσωπικός φίλος. Αυτός που εκτείθεται στα κοινά και, ιδιαίτερα, όταν βρίσκεται σε επιτελική θέση ή σε κέντρα αποφάσεων, αυτόματα, καταθέτει βιογραφικό ακεραιότητας και αξιοπιστίας. Πρόκειται για δυο σημεία που, σήμερα, αμφισβητούνται πολύ έντονα.
Θεωρώντας δεδομένη την ακεραιότητα άρα, για τους σκοπούς της συζήτησης, πάντα, και την απόσταση του πολιτικού από την παρανομία (;;;), η αξιοπιστία αναφέρεται σε τέσσερα σημεία: ότι γνωρίζει το πρόβλημα, ξέρει τί πρέπει ή τί μπορεί να γίνει, έχει κάποιο συγκροτημένο σχέδιο και θέλει, γνωρίζει και μπορεί να το εφαρμόσει. Σχετικά με το βιογραφικό του κ. Παπαϊορδανίδη δε γνωρίζω σχεδόν τίποτα όμως το επίσημο -και ανεπίσημο- βιογραφικό του κ. Παπακωνσταντίνου συγκλονίζει. Για κάποιον θεωρητικό του πολιτικού συστήματος πρόκειται για μια αξιοζήλευτη καριέρα σε πολιτικούς και οικονομικούς μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς: ΟΟΣΑ, Κοινωνία της Πληροφορίας, κεντρικά του ΠΑΣΟΚ, θέσεις δίπλα σε πρωθυπουργούς και «wannabe» πρωθυπουργούς.
Ο κ. Κοσμίδης, λοιπόν, θέτει το εξής ερώτημα: So, what? Έκανε καλά τη δουλειά του; Καταρχήν, δεν υπάρχει αμφιβολία για την απάντηση. Φυσικά και την έκανε και, φυσικά, είναι ικανότατος διότι, σήμερα, είναι ένας από τους κορυφαίους υπουργούς της κυβέρνησης. Είναι και αυτός δημιούργημα του κομματικού μηχανισμού; Προσωπικά, δεν έχω δει ποτέ δημοσίευση που να μπορείς να στείλεις βιογραφικό για τη θέση του υπουργού ή, έστω, συμβούλου του υπουργού.
So what? So, this is it: όταν εργασιακά έχεις εμπειρίες από οργανισμούς που δε βασίζουν την επιβίωσή τους στην προσφορά υπηρεσιών και προϊόντων σε πελάτες που μπορούν να επιλέξουν αν θα αγοράσουν ή όχι, όταν ξέρεις ότι τέλος του μήνα θα πληρωθείς, όταν δεν έχει έρθει κανένας να σου πεί ότι επενδύσαμε 10, 10, 1000, 10000 ευρώ σε αυτό το προϊόν και δεν έχουμε πουλήσει τίποτα και δεν υπάρχουν χρήματα για μισθούς, όταν έχεις εμπειρίες, όπως αναφέρθηκε στην αρχή του κειμένου, από τέτοιες συνθήκες τότε δεν μπορείς να αντιληφθείς πώς ο καταστηματάρχης απέναντι έχει βάλει το χέρι στην τσέπη, νοίκιασε ένα χώρο, πήρε και έναν υπάλληλο και άνοιξε μια επιχείρηση. Δηλαδή, η κυβέρνηση, και, σχεδόν, όλες οι κυβερνήσεις των τελευταίων δεκαετιών, προσπαθεί να βοηθήσει επιχειρήσεις που δεν καταλαβαίνει, προσπαθεί να δώσει διέξοδο τη στιγμή που δεν έχει την παραμικρή ιδέα πώς λειτουργεί η οικονομία σε πραγματικές συνθήκες. Αυτός είναι και ένας λόγος που, ενώ οι κυβερνήσεις, προεκλογικά, μιλάνε για σχέδιο ανάπτυξης, όταν έρχεται η στιγμή που συναντάνε τα προβλήματα φορολογούν τα ακίνητα, τιμωρούν την κατανάλωση αλκοόλ, του καπνού, της βενζίνης, τα κέρδη από την εργασία, προβάλουν το κράτος σαν υπέρτατο εργοδότη. Δηλαδή, ακολουθούν την παραδοσιακή συνταγή. Φορολογούν ότι μπορούν να πιάσουν, να αγγίξουν και να μυρίσουν και επιβαρύνουν ότι μπορούν να ελέγξουν.
Με αφορμή το σχόλιο του κ. Μιχαηλίδη ότι «το σημαντικό για να κριθεί κάποιος είναι η αφετηρία του, οι προθέσεις του, οι ικανότητές του και προπάντων η διάθεσή του για ανιδιοτελή προσφορά» μου έρχεται στο μυαλό η γνωστή φράση ότι ο δρόμος για την κόλαση είναι γεμάτος από καλές προθέσεις. Θεωρώ ότι, ενώ αυτά τα στοιχεία είναι σημαντικά, ο σχεδιασμός, η στρατηγική και η σκληρή δουλειά υπερκαλύπτουν ελλιπείς ικανότητες ή αποτυχημένες εκκινήσεις. Εκτός από μερικά δραματικά και κατακλυσμιαία γεγονότα, τίποτα στη ζωή δεν είναι τυχαίο. Ο σχεδιασμός και η δουλειά, αλλά όχι, υποχρεωτικά, και το αποτέλεσμα είναι σημαντικότερα. Ας φανταστούμε έναν ναυαγό στη μέση ενός ωκεανού. Ακόμη και αν είναι ικανότατος κωπηλάτης και η σχεδία του, εντελώς τυχαία, διαθέτει καταπληκτικά κουπιά η πρόθεσή του να κωπηλατεί 3 λεπτά δε θα έχει νόημα αν δεν αποφασίσει ότι θα πρέπει να κατευθυνθεί πρός μια σταθερή πορεία και να κωπηλατεί 40 λεπτά κάθε ώρα.
Στην Ελλάδα, σήμερα και σε κάθε επίπεδο, με βάση τα παραπάνω, συμβαίνει το εξής: πολιτικοί με εμπειρία σε ελεγχόμενες συνθήκες συμβουλεύονται οικονομολόγους με εμπειρία σε αποτυχημένες πρακτικές (κεϋνσιανή αντίληψη της οικονομίας) και, έχοντας τη διαστροφή ότι αν κάνουν κάτι 100 φορές και αποτύγχάνει την 101 θα φέρει θετικά αποτελέσματα, προσπαθούν να δώσουν λύσεις σε νέα και καινούργια προβλήματα με πρακτικές που απευθύνονται σε παλιές καταστάσεις. Με αυτόν τον τρόπο βρίσκονται συχνά σε κατάσταση πανικού, αλλάζουν τις πολιτικές αποφάσεις τους, επιβεβαιώνουν το αίσθημα της απουσίας στρατηγικής και σχεδίου και, επομένως, καταστρέφουν οποιεσδήποτε βασεις για την ύπαρξη ελπίδας. Και αυτό είναι «big issue» για τη σημερινή γενιά των 30ρηδων, των 40ρηδών και για τα παιδιά τους.
Ευχαριστώ για τη φιλοξενία.
Γιάννης Κουράκλης
.huge-it-share-buttons {
border:0px solid #0FB5D6;
border-radius:5px;
background:#3BD8FF;
text-align:left; }
#huge-it-share-buttons-top {margin-bottom:0px;}
#huge-it-share-buttons-bottom {margin-top:0px;}
.huge-it-share-buttons h3 {
font-size:25px ;
font-family:Arial,Helvetica Neue,Helvetica,sans-serif;
color:#666666;
display:block; line-height:25px ;
text-align:left; }
.huge-it-share-buttons ul {
float:left; }
.huge-it-share-buttons ul li {
margin-left:3px;
margin-right:3px;
padding:0px;
border:0px ridge #E6354C;
border-radius:11px;
background-color:#14CC9B;
}
.huge-it-share-buttons ul li #backforunical403 {
border-bottom: 0;
background-image:url(‘https://www.kouraklis.com/wp-content/plugins/wp-share-buttons/Front_end/../images/buttons.20.png’);
width:20px;
height:20px;
}
.front-shares-count {
position: absolute;
text-align: center;
display: block;
}
.shares_size20 .front-shares-count {
font-size: 10px;
top: 10px;
width: 20px;
}
.shares_size30 .front-shares-count {
font-size: 11px;
top: 15px;
width: 30px;
}
.shares_size40 .front-shares-count {
font-size: 12px;
top: 21px;
width: 40px;
}