Η αλλεργία της επιχειρηματικότητας

Οι τελευταίες πολιτικές εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο σχετικά με την οικονομία και, κατ’ επέκταση, με την ανάπτυξη της Ελλάδας συνθέτουν ένα κλίμα αρνητικό για την επιχειρηματικότητα, τόσο σε επίπεδο καινούργιων επιχειρήσεων (start-up) όσο και σε επίπεδο υπαρχουσών δραστηριοτήτων. Οι τάσεις που φαίνεται να επικρατούν, μετά από την δημοσιογραφική και επιστημονική προσέγγιση, συντείνουν ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα νέοι, διαφορετικοί, καλυμμένοι και, μερικές φορές, ύπουλοι φόροι θα επιβληθούν. Είναι φυσικό, όπως έχει δείξει ανάλογη συμπεριφορά στο παρελθόν, ότι η οικονομική επιβάρυνση κατευθύνεται, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ).

Οι ΜΜΕ αποτελούν το πιο συνηθισμένο αποκούμπι της κρατικής ανάγκης για αύξηση εσόδων από τις κυβερνητικές υπηρεσίες υλοποιώντας πολλές και διαφορετικές πρακτικές (συνάφεια, πρόστιμο κακής λειτουργίας και πρακτικής, μονομερής καταχρηστική και υποχρεωτική αύξηση ασφάλιστρων, κ. α.). Η εξέλιξη της οικονομίας, παρά της δημαγωγικές και στρατευμένες δηλώσεις πολλών πολιτικών προσώπων, δεν έχει, ούτε είχε ποτέ, θετική φορά και οι προβλέψεις είναι ακόμη χειρότερες. Είναι σχεδόν δεδομένο, πλέον, ότι οι οποιασδήποτε μορφής φόροι και εισπρακτικές τεχνικές από την στιγμή που θα εφαρμοστούν μια φορά, θα συνοδεύουν την επιχειρηματική δραστηριότητα συνεχώς.

Στο δυσμενές αυτό εσωτερικό περιβάλλον δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει τις επιδράσεις των αναπόφευκτων και απαιτητικών εξελίξεων σε παγκόσμιο επίπεδο, στον χώρο της οικονομίας και των κοινωνικών ισορροπιών. Είναι, ίσως, η μοναδική φορά στην ανθρώπινη ιστορία όπου υπάρχει μια ανεξέλεγκτη και διάτρητη μεταφορά της αβεβαιότητας των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων από το παγκόσμιο γίγνεσθαι. Η μεταφορά αυτή, επιπλέον, συνοδεύεται και από μια μεγέθυνση της ίδιας της αβεβαιότητας, αυτού που ονομάζεται επιχειρηματικό ρίσκο.

Η ελληνική καθημερινότητα, μέσω των ίδιων των επιχειρηματιών και μέσω των θεσμικών τους οργάνων (εμπορικοί σύλλογοι, επιμελητήρια, ομάδες ειδικών συμφερόντων), αποδεικνύει ότι οι άνθρωποι που εκδηλώνουν ένα είδος αλλεργίας στην ανάληψη αυτού του επιχειρηματικού κινδύνου είναι οι ίδιοι οι επιχειρηματίες, δηλαδή αυτοί που σε μια οικονομία, εξ ορισμού, προσδιορίζονται από την τάση τους προς την ανάληψη και διαχείριση της αβεβαιότητας και την ικανότητά τους να μετατρέπουν το ρίσκο σε κερδοφόρα δραστηριότητα. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι, πλέον, η φιλοσοφία τους έχει πλησιάσει αυτή του μισθωτού της δημοσιοϋπαλληλικής, κατά τον ελληνικό μοναδικό ορισμό, οπτικής.

Όλες οι πλευρές επισημαίνουν ότι στην οικονομία, στην παραγωγή, στην ικανότητα πώλησης, είσπραξης και διαχείρισης η επιχειρηματική συμπεριφορά έχει φτάσει σε κορεσμό, έχει αγγίξει το άνω όριό της. Ίσως χρειαστούν μερικά χρόνια ακόμη για να βρεθεί διέξοδος και να επαναδραστηριοποιηθεί η επαγγελματική μηχανή-μερικά χρόνια ζυμώσεων στην επιχειρηματική αντίληψη, όπου προϊόντα τους θα είναι η αποσύνδεση της επιχορήγησης και της επιδότησης από την κάρπωση φθηνού και, χωρίς αποτέλεσμα, χρήματος, η σχεδίαση και υλοποίηση πραγματικά καινοτόμων επιχειρηματικών ιδεών μακριά από την αναπαραγωγή δοκιμασμένων και αποτυχημένων, πολλές φορές, πρακτικών, η ειλικρινής σχέση πελάτη-ιδιοκτήτη, η εμπιστοσύνη και η ψυχολογία της ευφορίας στην οικονομική δραστηριότητα.